Nếu theo con đường học hành, chữ đầu tiên thường gặp là sĩ số trên bảng đen để điểm danh. Bước vào cửa ải đầu tiên gọi là sĩ tử, chịu khó phấn đấu sẽ thành thạc sĩ rồi lên tiến sĩ và tột đỉnh là tiến sĩ khoa học. Học thành tài mà đóng góp với đời bằng kiến thức thì xưa là sĩ phu (Bắc Hà :-D) còn nay là nhân sĩ. Người có học tại Hà Thành thường được gọi là kẻ sĩ. Được thế giới công nhận thì thành viện sĩ.
Nếu theo đường binh nghiệp bước đầu là chiến sĩ hay binh sĩ. Tiếp tục phấn đấu sẽ thành hạ sĩ quan từ hạ sĩ lên trung sĩ rồi thượng sĩ. Chịu khó phấn đấu tiếp sẽ thành sĩ quan. Đánh giặc dũng cảm thì được gọi là dũng sĩ. Chẳng may chết trận sẽ nằm trong số tử sĩ. Nếu hy sinh một cách vinh quang sẽ được phong là liệt sĩ.
Nếu theo con đường chính trị thì bước đầu chỉ là tay chân trên bàn cờ thế sự gọi là sĩ tốt. Tiếp theo thành kẻ nấp sau lưng bầy mưu tính kế gọi là mưu sĩ. Lên đến đỉnh trở thành nghị sĩ, cụ thể hơn là hạ nghị sĩ hoặc thượng nghị sĩ.
Còn theo nghiệp nghệ thuật thì người làm thơ gọi là thi sĩ, viết văn sẽ là văn sĩ (tuy nhiên chúng ta vốn ưu ái phụ nữ nên có từ nữ sĩ mà không có nam sĩ ?), người chế ra nhạc gọi là nhạc sĩ còn hát (nhạc) thì được gọi là ca sĩ.
Chán đời xuất thế sẽ là ẩn sĩ, đi tu thì thành tu sĩ. Theo đạo của Lão tử sẽ là đạo sĩ còn theo các đạo khác sẽ thành giáo sĩ.
Khi sức khỏe hơn người gọi là lực sĩ, còn chẳng may vào bệnh viện sẽ có các bác sĩ và y sĩ “phục vụ”, tuy nhiên được các nha sĩ chăm sóc nhiều hơn (vì các bộ phận trên thân thể người ta chỉ có từ 1 đến 2 cái và hoạt động rất bền, ngoại trừ răng có tới 32 cái x 2 do phải vặt hết một lượt răng sữa nên xác suất hư hỏng cao hơn).
Người ta nên có sĩ diện, nhưng không lo học và làm mà chỉ nghĩ mình hay sẽ là “đại sĩ” ?
Điểm qua chẳng có từ nào gọi là “sỹ”. Vậy mà ngày nay trên báo chí khắp nơi chỉ có sỹ mà không sĩ?
Trong khi sử dụng các từ khác có chữ “i” và “y”, xin các nhà (quản lý, chuyên gia, giáo sư, tiến sĩ, nghiên cứu…) làm trong lĩnh vực ngôn ngữ học cần sử dụng, hành động, hướng dẫn xã hội tránh dùng từ theo kiểu con lắc:
-Ngày xa xưa có “i” và “y”
-Tiếp theo thay hết “y” bằng “i”
-Ngày nay thay “i” bằng “y”
